آرتروسکوپی شانه: تحولی نوین در درمان آسیب‌های شانه

آرتروسکوپی شانه یکی از پیشرفته‌ترین و کم‌تهاجمی‌ترین روش‌های جراحی است که برای تشخیص و درمان مشکلات مفصل شانه استفاده می‌شود. این روش با استفاده از یک دستگاه دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ انجام می‌شود که از طریق برش‌های کوچک وارد مفصل شانه شده و تصاویری دقیق از داخل مفصل ارائه می‌دهد. این روش به دلیل دقت بالا، کاهش عوارض جانبی و زمان کوتاه‌تر بهبودی نسبت به جراحی‌های باز، به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های درمانی برای بیمارانی تبدیل شده است که از مشکلات شانه رنج می‌برند. در ادامه، به جزئیات بیشتری درباره مراحل، مزایا و شرایط مناسب برای آرتروسکوپی شانه خواهیم پرداخت.

فیلم عمل آرتروسکوپی شانه که توسط دکتر رضا شیروانی بختیاری انجام شده است را مشاهده کنید:

مفصل شانه متحرک ترین مفصل در کل بدن است و مفصل شانه یک مفصل تقریبا پیچیده می باشد که از سه قسمت تشکیل شده است که عبارتست از: مفصل گلنوهومرال یا مفصل واقعی شانه، مفصل اکرومیوکلاویکولار و مفصل استرنوکلاویکولار است.

آرتروسکوپی شانه چیست؟

آرتروسکوپی شانه یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که برای بررسی، تشخیص و درمان مشکلات مفصل شانه به کار می‌رود. این روش با استفاده از ابزاری به نام آرتروسکوپ انجام می‌شود؛ یک دستگاه باریک و کوچک که در سر آن یک دوربین قرار دارد و تصاویر دقیقی از داخل مفصل شانه به نمایش می‌گذارد.

مزایای آرتروسکوپی شانه شامل کاهش درد پس از جراحی، بهبود سریع‌تر، جای زخم‌های کمتر، و دوره نقاهت کوتاه‌تر نسبت به جراحی باز است. این روش اغلب برای بیمارانی که از آسیب‌های ورزشی، صدمات ناشی از کارهای سنگین، یا مشکلات مزمن شانه رنج می‌برند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.

آرتروسکوپی شانه جراحی است که از یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ برای بررسی بافت‌های داخل یا اطراف مفصل شانه استفاده می شود. آرتروسکوپ از طریق یک برش کوچک در پوست شما وارد می شود.

آرتروسکوپی شانه نه تنها به پزشکان اجازه می‌دهد تا مشکلاتی مانند پارگی روتاتور کاف، التهاب بورس، التهاب بافت‌های نرم، شانه یخ‌زده، دررفتگی‌ها، یا آسیب‌های ناشی از آرتروز یا دررفتگی‌های شانه را تشخیص دهند، بلکه امکان درمان آن‌ها را نیز با کمترین میزان درد و دوره نقاهت فراهم می‌کند.

موارد کاربرد آرتروسکوپی شانه

آرتروسکوپی شانه یک روش تشخیصی و درمانی است که برای بسیاری از مشکلات و آسیب‌های مفصل شانه کاربرد دارد. این روش به دلیل دقت بالا و کم‌تهاجمی بودن، در موارد زیر به کار می‌رود:

ترمیم پارگی روتاتور کاف:
آرتروسکوپی برای ترمیم پارگی‌های عضلات و تاندون‌های اطراف مفصل شانه که معمولاً به دلیل آسیب یا فرسودگی رخ می‌دهد، استفاده می‌شود.

درمان شانه یخ‌زده:
در مواردی که شانه دچار التهاب و محدودیت حرکتی می‌شود، آرتروسکوپی می‌تواند برای آزادسازی بافت‌های سفت‌شده و بهبود حرکت شانه مؤثر باشد.

درمان التهاب بورس‌ها:
التهاب بورس (کیسه‌های کوچک پر از مایع که اصطکاک مفصل را کاهش می‌دهند) از دیگر مشکلاتی است که با این روش قابل درمان است.

دررفتگی‌های مکرر شانه:
برای اصلاح و پایدارسازی مفصل شانه در افرادی که از دررفتگی‌های مکرر شانه رنج می‌برند، آرتروسکوپی گزینه‌ای مناسب است.

ترمیم آسیب غضروف و لابروم:
آسیب به غضروف یا لابروم (لبه غضروفی اطراف حفره مفصل شانه) که معمولاً در اثر صدمات ورزشی رخ می‌دهد، از طریق این روش قابل اصلاح است.

برداشتن اجسام آزاد داخل مفصل:
در صورتی که تکه‌هایی از غضروف یا استخوان در داخل مفصل شانه وجود داشته باشد، با آرتروسکوپی می‌توان آن‌ها را خارج کرد.

درمان آرتروز مفصل شانه:
در مراحل اولیه آرتروز شانه، آرتروسکوپی می‌تواند برای کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل مفید باشد.

تشخیص مشکلات نامشخص:
در مواردی که علت درد یا مشکل شانه با روش‌های دیگر مشخص نمی‌شود، آرتروسکوپی به عنوان یک روش تشخیصی کاربرد دارد.

این روش به دلیل کم‌تهاجمی بودن، دوران نقاهت کوتاه‌تر و نتایج قابل قبول، در درمان بسیاری از مشکلات شانه به کار می‌رود.

نحوه عمل آرتروسکوپی شانه

برای این جراحی بیهوشی عمومی دریافت خواهید کرد. این بدان معنی است که شما بیهوش هستید و دردی را احساس نمی کنید. بهترین متخصص ارتوپد با یک برش حدودا کمتر از یک سانت با استفاده از آرتروسکوپ وارد مفصل شانه می شود و با لنزی که زاویه های مختلف دارد، در اعمال مختلف و در مفاصل مختلف این زاویه های لنز فرق می کند که براساس آن زاویه میدان دید کافی براساس مفصل به پزشک می دهد . پزشک با آن لنز می تواند کل سطح مفصل را مشاهده نمایید .

تمام بافت های مفصل شانه و ناحیه بالای مفصل را بررسی می کند. این بافت ها شامل غضروف، استخوان ها، تاندون ها و رباط ها هستند. هر گونه بافت آسیب دیده در ناحیه ی شانه طی این عمل ترمیم می شود. برای انجام این کار، جراح شما ۱ تا ۳ برش کوچک دیگر ایجاد می کند و ابزارهای دیگر را برای جراحی، از طریق آنها وارد می کند. پارگی عضله، تاندون یا غضروف ترمیم می‌شود. هر گونه بافت آسیب دیده برداشته می شود.

آرتوسکوپی جراحی است که همان روز بعد از عمل امکان اینکه به خانه بروید هست. اگرچه بهبودی کامل می‌تواند هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد، ورزش و فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود شانه ی شما کمک کند.

در مورد جراحی های بسته اقدامات زیادی شده است . پروتز های خاصی را داریم که امکان آن وجود دارد از طریق جراحی بسته یا آرتروسکوپی بر روی مفصل قرار داده شوند. البته این نوع پروتز ها محدود هستند و نمی توانند جایگزین تعویض مفصل کامل شانه شوند و بیشتر در افراد جوان که ضایعات محدود و تخریب مفصلی کمتری دارند برای درمان و بازسازی ضایعات محدود آرتروسکوپی شانه مورد استفاده قرار می گیرد.

جراحی آرتروسکوپی شانه چه مشکلاتی را درمان می کند؟

درآرتروسکوپی شانه می توان بافت آسیب دیده یا ملتهب در ناحیه بالای مفصل شانه را حذف کرد. همچنین می تواند آسیب هایی مانند:

• آسیب های تاندون دوسر بازو: لبه های تاندون به هم نزدیک می شوند. تاندون با بخیه به استخوان متصل می شود یا پرچ های کوچک (به نام لنگر بخیه) اغلب برای کمک به اتصال تاندون به استخوان استفاده می شود.
• خارهای استخوانی: خار می تواند باعث التهاب و درد در شانه شما شود.
• شانه های سفت (یخ زده)
• پارگی لابروم (لابروم غضروفی است که لبه مفصل شانه را می پوشاند.)
• آسیب به بافت اطراف حفره شانه شما
• آرتروز
• پارگی روتاتور کاف
• سندرم گیرافتادگی شانه (کاهش عملکرد شانه و درد و التهاب در این ناحیه)
• بی ثباتی شانه: زمانی که مفصل شانه شما شل یا دررفته می شود.

چه زمانی آرتروسکوپی شانه باید انجام دهید؟

زمانی که درد شانه زیاد است و روش های غیر از جراحی مانند فیزیوتراپی، دارو و استراحت پاسخ نداده باشد و وضعیت بیمار به گونه ای باشد که اگر عمل را انجام ندهد مشکلات مفصلی بیشتری برا آن ایجاد می شود باید جراحی را انجام دهد.

قبل از جراحی آرتروسکوپی شانه

قبل از جراحی پزشک سوالاتی در مورد سوابق پزشکی از شما می کند. و شما باید لیست داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید در اختیار پزشک قرار دهید.

بیمارستان ممکن است دستورالعمل های خاصی را به شما می دهد، از جمله اینکه چه مدت قبل از عمل جراحی باید خوردن و آشامیدن را متوقف کنید.

برای بررسی سلامت خود قبل از عمل، باید یکسری آزمایشات انجام دهید:

• آزمایشات خون
• رادیوگرافی قفسه سینه
• الکتروکاردیوگرام
• تست ورزش

اقدامات قبل از عمل آرتروسکوپی شانه

• مصرف داروهای رقیق کننده خون را به طور موقت متوقف کنید. که شامل آسپرین، ایبوپروفن و ….
• از پزشک خود بپرسید که چه داروهایی را همچنان باید در روز جراحی مصرف کنید.
• اگر دیابت، بیماری قلبی یا سایر شرایط پزشکی دارید، جراح ممکن است از شما بخواهد که به پزشک مراجعه کنید که شما را برای این شرایط درمان می کند.
• از مصرف الکل تا چند هفته قبل از عمل خوداری کنید.
• اگر سیگار می کشید، سعی کنید آن را ترک کنید. سیگار می تواند روند بهبود زخم و استخوان را کند کند.
• در مورد سرماخوردگی، آنفولانزا، تب، بروز تبخال یا سایر بیماری هایی که ممکن است قبل از جراحی داشته باشید، به پزشک متخصص خود اطلاع دهید.

نکات مهم آرتروسکوپی شانه

به طور معمول دوره بهبود کامل افراد متفاوت است. در آرتروسکوپی دوره نقاهت نسبت به جراحی تعویض مفصل شانه سریع تر می باشد . بعد از انجام آرتروسکوپی داشتن دردی مختصر طبیعی می باشد، جهت کاهش درد و تورم بهتر است از کمپرس سرد استفاده نمایید . در صورت تجویز هر نوع دارو توسط متخصص ارتوپد بهتر است آن را طبق دستور پزشک مصرف نمایید . در برخی از اوقات استفاده از بانداژ کردن ناحیه مورد نظر برای فرد مشکلی را به همراه نخواهد داشت ولی بهتر است حتما در این خصوص با متخصص ارتوپد مشورت نمایید و از انجام هرگونه عمل خودسرانه بپرهیزید .

زمان بهبودی بعد از آرتروسکوپی شانه چقدر است؟

پس از عمل شانه بهبودی کامل مفصل شانه هفته ها تا ماه ها طول می کشد. ممکن است حداقل برای چند هفته درد و تورم داشته باشید که بسیار طبیعی است. کمپرس یخ و داروهای مسکن می توانند به تسکین درد کمک کنند. همچنین می‌توانید چند روز پس از جراحی روی صندلی یا تخت بتوانید بخوابید. همچنین شما باید از گردن آویز استفاده کنید.

برنامه توانبخشی شامل ورزش ملایم و فیزیوتراپی چند هفته بعد از عمل است. می تواند حرکت و قدرت شانه شما را افزایش دهد.

نتایج و اثربخشی آرتروسکوپی در درمان مشکلات شانه

آرتروسکوپی شانه به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جراحی کم‌تهاجمی، در درمان بسیاری از مشکلات مفصل شانه نتایج بسیار موفقیت‌آمیزی داشته است. این روش نه تنها به تشخیص دقیق مشکلات کمک می‌کند، بلکه در درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و آسیب‌های شانه بسیار مؤثر است. با بهره‌گیری از تکنولوژی پیشرفته و تجربه پزشکان ماهر، آرتروسکوپی شانه به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کرده و آن‌ها را قادر می‌سازد تا سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره و ورزشی خود بازگردند. این روش نه تنها یک راهکار درمانی بلکه گامی به سوی سلامت و زندگی بهتر است.

نتایج و اثربخشی این روش عبارتند از:

1. بهبود عملکرد مفصل شانه:
   آرتروسکوپی در بازگرداندن حرکت طبیعی و کاهش محدودیت‌های حرکتی شانه تأثیر چشمگیری دارد. بیمارانی که از مشکلاتی مانند پارگی روتاتور کاف یا شانه یخ‌زده رنج می‌برند، معمولاً پس از انجام این جراحی عملکرد بهتری در مفصل شانه تجربه می‌کنند.
2. کاهش درد و التهاب:
   بسیاری از مشکلات شانه مانند التهاب بورس‌ها یا آسیب‌های غضروفی باعث درد مزمن می‌شوند. آرتروسکوپی با ترمیم یا برداشتن بافت‌های آسیب‌دیده، به کاهش قابل توجه درد و التهاب کمک می‌کند.
3. نتایج بلندمدت:
   در صورتی که این روش توسط پزشک متخصص و با دقت انجام شود، نتایج آن در اکثر موارد پایدار و بلندمدت خواهد بود. بیماران می‌توانند سال‌ها بدون بازگشت علائم، از کیفیت زندگی بالاتری بهره‌مند شوند.
4. بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌ها:
   یکی از مزایای مهم آرتروسکوپی، کوتاه بودن دوران نقاهت و توانبخشی نسبت به جراحی‌های باز است. این امر به ویژه برای ورزشکاران و افراد فعال بسیار حائز اهمیت است.
5. کاهش نیاز به جراحی‌های بیشتر:
   دقت بالای این روش در تشخیص و درمان مشکلات شانه، احتمال نیاز به جراحی‌های تکمیلی یا مجدد را به حداقل می‌رساند.
6. افزایش رضایت بیماران:
   با توجه به نتایج موفقیت‌آمیز، کاهش عوارض جانبی و دوره نقاهت کوتاه‌تر، اکثر بیمارانی که تحت آرتروسکوپی شانه قرار می‌گیرند، از این روش رضایت بالایی دارند.

در مجموع، آرتروسکوپی شانه به دلیل اثربخشی بالا و مزایای قابل توجه، به عنوان یک روش مطمئن و مؤثر برای درمان مشکلات شانه شناخته شده است و نتایج آن در بهبود کیفیت زندگی بیماران کاملاً مشهود است.

نتیجه‌گیری

آرتروسکوپی شانه به عنوان یکی از مدرن‌ترین روش‌های جراحی کم‌تهاجمی، توانسته است تحول بزرگی در درمان مشکلات و آسیب‌های مفصل شانه ایجاد کند. این روش به دلیل دقت بالا، کاهش درد و دوره نقاهت کوتاه‌تر، جایگزینی مناسب برای جراحی‌های باز است و در مواردی مانند پارگی روتاتور کاف، شانه یخ‌زده، التهاب بورس‌ها و دررفتگی‌های مکرر شانه بسیار مؤثر عمل می‌کند.

نتایج موفقیت‌آمیز، کاهش خطر عوارض جانبی و بهبود سریع‌تر بیماران باعث شده است که آرتروسکوپی شانه به یکی از گزینه‌های محبوب در بین پزشکان و بیماران تبدیل شود. با این حال، انتخاب این روش نیازمند مشاوره دقیق با پزشک متخصص و ارزیابی وضعیت فردی بیمار است.