نقش کفش مناسب در جلوگیری از آسیب‌های ورزشی به قدری پررنگ است که یکی از دلایل شایع آسیب‌های زانو در حین ورزش کردن است. استفاده از کفش نامناسب یا غیر استاندارد می‌تواند موجب سقوط و یا لغزیدن بازیکن در حین تمرین یا مسابقه شده و بطور شایعی آسیب های زانو را موجب شود. در این مقاله قصد داریم به هرآنچه که نیاز است از نقش کفش در ورزش بدانید، می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
چرا پوشیدن کفش مناسب در ورزش مهم است؟
یکی از مهم‌ترین نکات در شروع ورزش، انتخاب کفش مناسب است. دلیل تاکید بسیار در انتخاب کفشی مناسب آن است که در بسیاری از ورزش‌ها قسمت عمده ای از فشار مکانیکی روی پاها و زانوهای ورزشکار است. در نتیجه کفش مناسب برای اجرای بهتر فعالیت‌های ورزشی بسیار مهم است، چنانکه در سطوح قهرمانی ارتباط بسیار بالایی بین کفش ورزشکار و اجرای بهینه فرد وجود دارد. شاید در هنگام شروع ورزش این سوال برایمان ایجاد شود که یک کفش مناسب باید چگونه باشد؟ در پاسخ به این سوال باید بدانیم یک کفش ورزشی مناسب باید بدن ورزشکار بخصوص اندام تحتانی و کمر وی را از ضربات محافظت نموده و مفاصل پا را در برابر حرکات شدید حمایت کند. انتخاب کفش مناسب ورزشی مبحث بسیار مفصلی است، اما در این مطلب سعی می شود به نکات کلیدی اشاره ای اجمالی شود:
انتخاب کفش مناسب یکی از راه‌هایی است که به فرد در پیشگیری از آسیب‌های شایع ورزشکاران کمک می‌کند. البته باید توجه داشته باشیم که برای انتخاب کفش مناسب هر ورزش نیاز است که در ابتدا یکسری نکات کلی را بدانیم. به عبارت دیگر دانستن یکسری نکات کلی می‌تواند راهنمای خوبی در انتخاب شما باشد. باید بدانیم ویژگی کفش مناسب در هر ورزش متفاوت است که نباید از آن غافل شویم. اما یکسری نکات در انتخاب کفش مناسب یکسان است. نکاتی مانند:
- توجه داشته باشید که در هنگام انتخاب کفش یک قانون اولیه وجود دارد و آن هم این موضوع است که در هنگام انتخاب کفش اهمیت به ظاهر زیبای آن باید در آخرین گزینه‌ها باشد.
- یک کفش اندازه در زمان نو بودن ممکن است کمی در قسمت پاشنه آزاد هم باشد، به این دلیل که کفش نو همواره سفت است و در مقابل قوس نوک پا مقاومت می‌کند و در نتیجه در قسمت پاشنه کمی لغزنده یا آزاد به نظر می‌رسد.
- در بیشتر افراد یک پا از پای دیگر، کمی بزرگتر است. به همین دلیل توجه کنید که همواره کفش را اندازه‌ی پای بزرگتر خود بگیرید.
- وقتی کفش در پایتان است، باید لااقل نیم اینچ (۱.۲۵ سانتی متر) بین بلندترین انگشت پا و نوک کفش فاصله باشد، در غیر این صورت یک سایز بزرگتر را امتحان کنید.
- برای ورزش دو جفت کفش داشته باشید و هر کفش خود را به طور مرتب یک روز در میان بپوشید تا هر کفشی، یکی دو روز زمان برای خشک شدن و هوا خوردن داشته باشند.
- اگر از کفی استفاده می‌کنید به یاد داشته باشید هر روز پس از درآوردن کفش، کفی‌ها را هم برای هوا خوردن از کفش خارج کنید تا تمیزتر شده و عمر طولانی‌تری داشته باشند.
پیشگیری از آسیب های ورزشی| دکتر رضا شیروانی بختیاری
تمامی نکاتی که ذکر شد از ویژگی‌های کلی است که در هنگام انتخاب کفش مناسب ورزش باید به آن توجه داشته باشید. همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، ویژگی‌های کفش مناسب در هر ورزش متفاوت است. در نتیجه اگر تصمیم به شروع ورزش جدید دارید حتما در بدست آوردن اطلاعاتی از آن دقت کنید.
نقش کفش مناسب در انواع ورزش
امروزه ورز‌ش‌های مختلفی در سراسر جهان گسترش پیدا کرده و هر کدام از این رشته‌ها علاقه‌مندان بسیاری را به خود اختصاص داده است. ممکن است زمانی که تصمیم به شروع ورزشی جدید دارید از مربی خود در مورد نقش کفش مناسب در پیشگیری از آسیب ورزش بسیار شنیده باشید و در این زمان تصمیم می‌گیرید که یک کفش مناسب ورزش خود را خریداری کنید. در ادامه به بررسی ویژگی‌هایی که باید کفش مناسب در هر ورزش داشته باشد می‌پردازیم. کفش مناسب برای ورزش:
- کفش مناسب فوتبال و فوتسال:
فوتبال یک ورزش پر برخورد، چه با توپ و چه با حریف است که این عامل موجب پر حادثه تر شدن این ورزش شده است. یک کفش فوتبال باید طوری ساخته شده باشد که طیف حرکتی فیزیولوژیک را محدود نکند. البته کف پا تا سر حد امکان نباید درون کفش آزادانه حرکت کند و قالب کفش‌ها باید در قسمت اتصال استخوان های کف پا با انگشتان هنگام دویدن، به خوبی خم شوند. گلمیخ‌های پاشنه باید نزدیکی لبه‌های تخت کفش باشند. وگرنه موجب پیچ خوردگی مچ پاها و آسیب‌های ورزشی زانو می‌شوند. توجه داشته باشید که در داخل سالن (فوتسال) یا روی زمین هایی با چمن مصنوعی یا سطوح سخت از کفش های گلمیخ دار استفاده نکنید. بهتر است از کفش‌های آجدار استفاده نمایید. این موضوع در زمین‌های با چمن نرم و گلی بالعکس است و حتما در این موارد از کفش های گلمیخ دار استفاده شود، زیرا این کفش ها بهترین نوع تماس پا با زمین را فراهم می آورند.
- کفش بدنسازی و ایروبیک: در طی بدنسازی حتی ورزشکاران رشته های دیگر بهتر است از کفش هایی با تخت کفش نازک استفاده کنند. این کفش ها موجب کاهش فشار وارده بر عضلات و لیگامان ها می شوند. توجه داشته باشید که با انتخاب کفش مناسب می‌توانید نقش پررنگی در پیشگیری از آسیب ورزشی داشته باشید.
- کف بسکتبال: در بین کفش های کورت (ورزشی داخل سالن) کلفت ترین پاشنه را کفش بسکتبال داراست. در کل قالب سطح و پاشنه های گوی شکل با حالت ضربه گیری در آن و یک نقطه محوری محتوی لاستیک عالی برای زیره ی این کفش ها توصیه می شود.
- کفش والیبال: معمولا مناسب ترین کفش برای والیبال کفشی با تخت و پاشنه کوتاه و صاف می باشد.
- کفش تنیس: در کل، بدنه متوسط برای یک کفش تنیس مناسب است و با توجه به تفاوت های فردی می توان از بدنه های بلند نیز استفاده کرد. بدنه در پشت پاشنه از آشیل حمایت می کند و در پهلوها محافظت خوبی از لیگامان جانبی فیبولا و مچ پا فراهم می آورد. اصطکاک بین زمین و کفش در بازی تنیس مهم است. پس با توجه به نوع زمین و سطح مهارت فرد، کفش تنیس باید انتخاب شود. بازیکنان مبتدی به کفش هایی نیاز دارند که اندکی امکان سر خوردن را فراهم کند، ولی برای سطوح قهرمانی مقدار سر خوردن می تواند کمتر باشد.
- کفش ورزشی مناسب برای دویدن
وزن کفش دومیدانی بسیار حساس است. با اضافه شدن صد گرم به وزن کفش، سرعت دونده ماراتون یک تا دو دقیقه کاهش می‌یابد و از سوی دیگر کاهش بیش از حد وزن کفش موجب کاهش کنترل در پا و کاهش ضربه گیری کفش می شود. در حین دویدن، جلوی کفش باید بتواند تا ۳۰ درجه خم شود. در ضمن کفی کفش دوندگان باید دارای فوم یا اسفنج ویژه باشد که جلوی انتقال ضربه به زانو و مچ را بگیرد. در هنگام دویدن در هر کیلومتر به طور متوسط حدود ۹۰۰ بار پا با زمین و سطح برخورد می نماید و در صورت نامناسب بودن کفش می تواند آسیب جدی و برگشت ناپذیر به غضروف زانو و مچ پا وارد شود.
نقش کفش مناسب در پیشگیری از آسیب ورزشی چیست ؟
حال اگر در انتخاب کفش دقت کافی انجام نشود چه عواقبی فرد را تهدید می‌کند. باید بدانیم که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. به بیان دیگر انتخاب درست می‌تواند فرد را از درمان آسیب‌های ورزشی نجات دهد. به طور کلی عوارضی که می‌تواند کفش نامناسب داشته باشد شامل:
- کاهش راندمان فعالیت انسان
- درصورت استفاده از کفش خیلی تنگ یا گشاد، باعث فشار بر پا می‌شوید
- درد استخوانی و مفصلی
نتیجه‌گیری
در این مقاله به بررسی نقش کفش مناسب در جلوگیری از آسیب‌های ورزشی پرداختیم. با دقت در انتخاب کفش مناسب می‌توانید از بروز عوارض پیشگیری کنید و همچنین لذت شروع یک ورزش جدید را تجربه کنید.
