آنچه باید از زانو پرانتزی بدانیم

زانو پرانتزی یا ژنوواروم (Genu Varum)  از جمله بیماری های شایع در بین عموم افراد جامعه است. معمولا هر دو زانو دچار بیماری ژنوواروم می شود. زانو پرانتزی بسته به شدت و علت آن تفاوت های زیادی دارد. زانو پرانتزی معمولا در دوران کودکی پس از راه رفتن کودک خود را نشان می دهد ولی اغلب در بزرگسالی به دنبال آرتروز مفصل زانو رخ می دهد. در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل این موضوع بپردازیم.

علت زانو پرانتزی

• ورزش های رزمی، ورزش فوتبال
• ژنتیک
• آسیب های فیزیکی
• عفونت
• مشکلات اسکلتی
• شکستگی قسمت فوقانی درشت نی
• بیماری پاژه
• تغذیه نادرست
• تومور
• آرتروز
• آرتریت روماتوئید
• سابقه بیماری راشیتیسم

بیشتر بخوانید: آرتروز زانو

زانو پرانتزی چیست ؟

در بدو تولد ناحیه زانو، ساق و ران یک انحرافی دارد در سن نه تا دوازده ماهگی این انحراف که به صورت پرانتزی است بیشتر و بیشتر می شود و اگر قرینه باشد مشکلی ندارد چون بعد از آن به سمت نرمال شدن پیش می رود. اما آنچه اهمیت دارد این است که باید بدانید بیومکانیک بدن شما براساس محور آناتومیک و محور مکانیکال اندام تحتانی تعریف شده است. بدین معنا که باید در یک زاویه خاص مفصل زانو، مفصل لگن و مچ پا قرار گیرد تا اینکه بتوانیم خوب راه برویم تا حداقل فشار به مفاصل و زانو وارد شود.

لذا در کسانی که ژنوواروم یا زانو پرانتزی دارند به خاطر نامتناسب بودن فشار وزن و فشار بیشتر به قسمت داخلی (کمپارتمان مدیال زانو ) دچار آرتروز های پیشرفته تر نسبت به افرادی که این بیماری را ندارند می شوند. پس به شما توصیه می شود حتما اگر احساس می کنید زانوی شما انحراف بیشتری نسبت به افراد دیگر دارد به متخصص ارتوپد مراجعه نمایید. در صورت لزوم رادیوگرافی انجام دهید و در صورت تشخیص، اگر انحراف از یک مقداری بیشتر بود توصیه به جراحی استئوتومی و اصلاح بپردازید تا اینکه وزن شما به صورت متقارن و نرمال به تمام قسمت های مفصل شما وارد شود و آرتروز در یک ناحیه خاصی از مفصل رخ ندهد.

آیا زانو پرانتزی نیاز به جراحی دارد ؟

زمانی که زانو به صورت پرانتزی است فشاری که وزن به قسمت های داخلی زانو (کمپارتمان مدیال زانو) می آورد بیشتر است مسلما آرتروز در این افراد خیلی سریع تر ایجاد می شود و این افراد در سنین کمتری نسبت به افراد جامعه نیاز به تعویض مفصل زانو پیدا می کنند به همین خاطر توصیه متخصص ارتوپد به افراد با زانوهای پرانتزی در سنین جوانی انجام جراحی و اصلاح محور زانوها است.

راه پیشگیری از زانو پرانتزی

همانطور که پیش‌تر بیان کردیم زانوی پرانتزی حالتی است که در آن پاها به شکلی قرار می‌گیرند که زانوها به سمت بیرون متمایل شده و بین آنها فاصله ایجاد می‌شود. این حالت ممکن است به دلایل مختلفی از جمله مسائل ژنتیکی، ناهنجاری‌های استخوانی یا بیماری‌های خاص ایجاد شود. برای پیشگیری از زانوی پرانتزی، می‌توان اقداماتی انجام داد که به حفظ سلامت استخوان‌ها و مفاصل کمک می‌کند:

• تغذیه مناسب: مصرف کافی کلسیم، ویتامین D و فسفر برای سلامت استخوان‌ها بسیار مهم است. این مواد مغذی به رشد و تقویت استخوان‌ها کمک می‌کنند.
• ورزش منظم: فعالیت‌های فیزیکی منظم، به خصوص ورزش‌هایی که به تقویت عضلات پا و بهبود تعادل بدن کمک می‌کنند، می‌توانند از بروز مشکلات استخوانی و مفصلی جلوگیری کنند.
• پیشگیری از آسیب‌ها: مراقبت از پاها و زانوها و جلوگیری از آسیب‌های ورزشی یا حوادث روزمره می‌تواند به پیشگیری از زانوی پرانتزی کمک کند.
• وزن سالم: حفظ وزن سالم و جلوگیری از چاقی می‌تواند فشار اضافی روی مفاصل و استخوان‌ها را کاهش داده و از تغییر شکل آنها جلوگیری کند.
• مراجعه به پزشک: در صورت وجود هرگونه نگرانی درباره سلامت استخوان‌ها یا مفاصل، مشورت با پزشک یا متخصص ارتوپدی می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان مناسب کمک کند.
• مصرف مکمل‌ها: در صورت کمبود مواد مغذی ضروری در رژیم غذایی، ممکن است مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای به توصیه پزشک مفید باشد.

با انجام این اقدامات و مراقبت‌های لازم، می‌توان به طور قابل توجهی خطر بروز زانوی پرانتزی را کاهش داد و سلامت استخوان‌ها و مفاصل را حفظ کرد.

عدم درمان بیماری پای پرانتزی چه عوارضی دارد؟

عدم درمان زانوی پرانتزی می‌تواند به مشکلات و عوارض مختلفی منجر شود. این عوارض شامل موارد زیر است:

• آرتروز زانو: یکی از شایع‌ترین عوارض عدم درمان زانوی پرانتزی، ابتلا به آرتروز زانو در سنین بالاتر است. تغییر شکل زانوها باعث ایجاد فشار نامتوازن روی مفاصل می‌شود که به مرور زمان به ساییدگی و تخریب غضروف‌های زانو منجر می‌شود.
• درد و ناراحتی: زانوی پرانتزی ممکن است باعث درد و ناراحتی در ناحیه زانو، ران و مچ پا شود. این دردها می‌توانند فعالیت‌های روزمره و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند.
• مشکلات حرکتی: تغییر شکل زانوها ممکن است باعث مشکلات حرکتی و عدم تعادل در راه رفتن شود. این مشکلات می‌توانند منجر به افزایش خطر سقوط و آسیب‌های ناشی از آن شوند.
• فشار بر سایر مفاصل: زانوی پرانتزی باعث می‌شود که سایر مفاصل بدن مانند لگن و ستون فقرات برای جبران تغییر شکل زانوها تحت فشار قرار گیرند. این مسئله می‌تواند به مشکلات و دردهای دیگر در نواحی مختلف بدن منجر شود.
• کاهش توانایی ورزش و فعالیت: زانوی پرانتزی ممکن است توانایی فرد در انجام فعالیت‌های ورزشی و فیزیکی را کاهش دهد. این موضوع می‌تواند به کاهش سطح فعالیت فیزیکی و افزایش خطر بیماری‌های مرتبط با عدم تحرک منجر شود.
• تغییر در ظاهر بدن: زانوی پرانتزی می‌تواند به تغییر در ظاهر پاها و بدن منجر شود که ممکن است تاثیرات روانی و اجتماعی داشته باشد.

برای جلوگیری از این عوارض، تشخیص و درمان زودهنگام زانوی پرانتزی بسیار مهم است. درمان می‌تواند شامل فیزیوتراپی، ورزش‌های تقویتی، استفاده از کفش‌های طبی و در برخی موارد جراحی باشد. مشورت با پزشک متخصص ارتوپدی برای برنامه‌ریزی درمان مناسب توصیه می‌شود.

نتیجه‌گیری

در این مقاله به بررسی کامل زانو پرانتزی پرداختیم و تمام نکات لازم را در این زمینه مورد بررسی قرار دادیم.