ناپایداری زانو یا با اصطلاح خالی شدن زانو می تواند نشانه آسیب به زانو باشد و خطر افتادن را افزایش دهد. این عارضه می تواند به دلیل آرتریت و سایر شرایط التهابی، آسیب عصبی، آسیب هایی مانند دررفتگی یا چند علت دیگر باشد. ضعف و بی ثباتی زانو ممکن است به طور ناگهانی شروع شود یا در طول زمان به کندی ایجاد شود. در این مطلب می خواهیم به بررسی علت خالی شدن زانو، علائم ضعف زانو، نحوه تشخیص و گزینه های درمانی آن بپردازد.
خالی شدن زانو چیست؟
بی ثباتی زانو که به عنوان خالی کردن زانو نیز شناخته می شود، با از دست دادن ناگهانی حمایت رباط ها، به ویژه در حین فعالیت ها و تحمل وزن رخ می دهد، که معمولاً با اختلالاتی مانند آرتروز و زانو درد همراه است.
همچنین ممکن است اغلب با آسیب رباط های متقاطع قدامی پارگی منیسک دیده شود. با این حال، این اختلالات برای ایجاد این عارضه ی زانو ضروری نیستند. همچنین ممکن است در افراد بدون سابقه آسیب یا تشخیص اختلالات بافت همبند رخ دهد.
ویژگیهای رایجی که همراه با خالی شدن زانو دیده میشود شامل ضعف عضله چهار سر ران، محدودیت در انجام فعالیتهای بدنی و نشانه های از آرتروز زانو است.
زانو چگونه کار می کند؟
زانو یک مفصل لولا است که استخوان بزرگ ران را به استخوان های ساق پا متصل می کند. بافت های همبند به نام رباط استخوان را به استخوان متصل می کند و به تثبیت مفصل کمک می کند.
چندین رباط در زانو وجود دارد، اما چهار رباط اصلی عبارتند از:
- رباط های جانبی MCL و LCL این رباط ها در دو طرف زانو قرار دارند و خم شدن به طرفین را محدود می کنند.
- رباط صلیبی قدامی (ACL): این رباط از وسط زانو می گذرد و استخوان ساق پا و ران را به هم متصل می کند. چرخش و حرکت رو به جلو ساق پا را محدود می کند.
- رباط متقاطع خلفی (PCL): این رباط فوقانی و پشتی استخوان ساق پا را به استخوان ران متصل می کند و حرکت رو به عقب استخوان ساق پا را محدود می کند.
ضربه گیر غضروفی که به عنوان منیسک شناخته می شوند، ضربه گیر زانو هستند و به تثبیت آن کمک می کنند. دو تا در هر زانو وجود دارد، یکی در داخل و یکی در خارج
علائم و نشانه های خالی شدن زانو چیست؟
در برخی شرایط، ممکن است فقط علائم ناپایداری زانو را تجربه کنید.
- کلیک کردن زانو
- قفل شدن یا احساس گیرکردن مفصل زانو
- درد
- سفتی مفصل
- کاهش دامنه حرکتی
- تورم
عوارض زانوهای بی ثبات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سقوط های مکرر
- عدم اعتماد به نفس همراه با تعادل
- احساس ترس یا عصبی بودن در مورد سقوط های آینده
- صدمات ناشی از زمین خوردن
اگر زانوی شما بیرون زده و درد شدید، همراه با تورم دارید، سریعا به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
علت خالی شدن زانو هنگام راه رفتن چیست؟
دلایل متعددی وجود دارد که باعث می شود زانوی شما احساس ضعف یا خالی شدن کند، که در زیر به تفصیل هر کدام از آنها اشاره شده است:
- پارگی، از جمله رباط یا منیسک
- صدمات دیگر
- شرایط پزشکی و سلامتی
پارگی رباط
پارگی جزئی یا کامل یک یا چند رباط در زانو می تواند باعث بی ثباتی زانو شود. انواع پارگی رباط صلیبی عبارتند از:
پارگی ACL: معمولاً با حرکت ناگهانی مانند تغییر جهت در حین ورزش رخ می دهد. افراد ممکن است هنگام چرخش یا فرود پس از سقوط صدای “پاپ” را بشنوند. همچنین ممکن است با تصادف رانندگی رخ دهد. این احساس اغلب با درد و تورم همراه است
پارگی PCL: ممکن است در هنگام زمین خوردن رخ دهد که در آن فرد مستقیماً روی جلوی زانو فرود می آید. اینها همچنین ممکن است در صورت ضربه شدید به ساق پا از جلو، مانند هنگام تصادف رانندگی، رخ دهند. این نوع پارگی معمولاً همراه با آسیبهای دیگر رخ میدهد، نه به تنهایی.
پارگی MCL: معمولا زمانی اتفاق می افتد که قسمت خارجی زانو ضربه می بیند. اگر ناپایداری زانو وجود داشته باشد، معمولاً به این معنی است که پارگی قابل توجهی MCL رخ داده است. درد، تورم، و مشکل در حرکت علائم رایج هستند
پارگی LCL: معمولا باعث درد در قسمت خارجی زانو می شود. مانند PCL، این نوع پارگی معمولاً همراه با آسیب های دیگر رخ می دهد.
افزایش سن
دلایل دیگری برای بی ثباتی زانو وجود دارد، که به تروما یا بیماری مربوط نمی شود. افزایش سن می تواند یک عامل باشد. بسیار نادر است که یک کودک دچار این عارضه شود، اما برای آنهایی که سالخورده هستند، خالی شدن زانو میتواند یکی دیگر از علائم پیری باشد.
پارگی منیسک
پارگی منیسک معمولاً با حرکات پیچشی تحت فشار رخ می دهد. اما گاهی اوقات می توانند ناشی از چیزی به سادگی بلند شدن باشد. معمولاً پارگیهای حاد مینیسک برای افراد جوان ورزشکار اتفاق میافتد. با افزایش سن، مینیسک بیشتر مستعد پارگی است. پارگی منیسک در افراد ۳۰ ساله و بالاتر شایع تر است، زیرا منیسک ها در این زمان شروع به ضعیف شدن می کنند.
علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سفتی
- تورم
- درد
- احساس ترکیدن یا قفل شدن زانو
- مشکل در حرکت
دررفتگی کشکک
کاسه زانو یا کشکک به طور معمول از طریق یک شیار می لغزد. ضربه مستقیم به کاسه زانو، معمولاً در اثر تصادف یا آسیب ورزشی، می تواند آن را از این شیار خارج کند. به این حالت ناپایداری کشکک گفته می شود.
سندرم پلیکا
سندرم پلیکا وضعیتی است که در اثر التهاب پوشش داخلی مفصل زانو ایجاد می شود. ممکن است به طور ناگهانی با حرکاتی مانند خم شدن یا به تدریج رخ دهد.
علائم عبارتند از:
- زانو درد
- کلیک کردن زانو
- احساس ترکیدن، به خصوص هنگام چمباتمه زدن
- مشکل در حرکت
آرتروز زانو
آرتریت، یک بیماری التهابی، می تواند منجر به بی ثباتی زانو شود. انواع مختلفی از آرتریت وجود دارد که می تواند زانو را تحت تاثیر قرار دهد. اینها شامل استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و آرتریت التهابی است.
به طور کلی، علائم آرتریت زانو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد
- سفتی
- تورم
- مشکل در حرکت، از جمله راه رفتن
آسیب عصبی
عصب فمورال در لگن قرار دارد و از ران و ساق پا پایین می رود. آسیب عصب فمورال میتواند این احساس را ایجاد کند که زانوی شما میتواند بیرون بیاید یا دارد بیرون میآید. همچنین می تواند باعث سوزن سوزن شدن یا درد در اطراف زانو شود.
آسیب عصب فمورال ممکن است رخ دهد اگر:
- فردی مجروح می شود.
- عصب فشار زیادی را تجربه می کند.
- یک فرد دارای یک بیماری مرتبط با آسیب عصبی است.
چه کسانی در معرض آسیب های ناشی از خالی شدن زانو هستند؟
عوامل خطر آسیب های مربوط به بی ثباتی زانو عبارتند از:
- درگیر شدن در ورزش به ویژه فوتبال، چوگان، بسکتبال یا اسکی
- نادیده گرفتن زانو درد
- سابقه جراحی پارگی رباط
- آرتریت
- تعویض مفصل زانو
بی ثباتی زانو چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص بی ثباتی زانو، پزشک ابتدا یک تاریخچه پزشکی دقیق می گیرد. شما همچنین ممکن است یک معاینه فیزیکی و همچنین آزمایشات تصویربرداری انجام دهید.
معاینه بدنی
معاینه زانو ابتدا به دنبال یافته های کلی است، مانند:
- کبودی
- تورم
- هر گونه تغییر شکل زانو
ناهنجاری های دامنه حرکتی
تست های ویژه ای نیز ممکن است در طول معاینه انجام شود. به عنوان مثال، برای بررسی پارگی های منیسک و ارزیابی رباط ها، یک پزشک منخصص ارتوپد ممکن است، اقدامات زیر را انجام دهد:
- چرخاندن زانو برای یافتن پارگی است.
- آزمایش Ege، که شامل چمباتمه زدن است.
- تست لاچمن، زمانی که پزشک زانو را در حالی که دراز کشیده اید خم می کند.
آزمایشات تصویربرداری
نوع آزمایش تصویربرداری انجام شده به مشکل مشکوک بستگی دارد.
برای مثال، اشعه ایکس ممکن است برای ارزیابی دررفتگی مفید باشد، اما تصویربرداری ام آر ای ممکن است برای شناسایی آسیبهای رباط و غضروف استفاده شود.
چگونه عارضه ی خالی شدن زانو درمان می شود؟
درمان بی ثباتی زانو بسته به علت خاص آن متفاوت است. درمانها ممکن است شامل استراحت، یخ، بستن زانو بند شود و همچنین داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی برای درد.
شرایطی مانند پارگی ACL یا آرتریت ممکن است به جراحی زانو نیاز داشته باشد، اما سایر شرایط ممکن است با فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی زانو درمان شوند.
همچنین ممکن است در برخی موارد از زانوبند استفاده شود.
چگونه از خالی شدن زانو جلوگیری کنیم؟
اگر علائم مرتبط با زانو را تجربه کردید، به پزشک خود مراجعه کنید تا در صورت وجود، بیماری زانو در اسرع وقت قابل درمان باشد. در برخی موارد، این ممکن است به شما در جلوگیری از بی ثباتی زانو کمک کند.
سایر اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- انجام تمریناتی مانند بالا بردن انگشتان پا و اسکات برای تقویت ACL که به ویژه برای ورزشکاران مهم است.
- پوشیدن زانوبند
- پرهیز از آسیبهای ناشی از استفاده بیش از حد زانو، یعنی زمانی که ضربههای مکرر زانو اتفاق میافتد.
- بستن کمربند ایمنی برای کاهش خطر آسیب دیدگی زانو ناشی از تصادفات.
